میر گل خان نصیر ادیب بلوچستان

  مرحوم گل خان نصیر

” درباره انگیزه سرودن شعر به زبان بلوچى به ذکر خاطره‏اى پرداخته و مى‏گفت: در “شهر مردان ایالت سرحد” در پایان یک اجتماع مردمى بزرگ که در آن عدة انبوهى از عامه مردم و رهبران ممتاز سیاسى، فرهنگى کشور شرکت داشتند، قرار شد که محفل مشاعره‏اى برگزار شود که در آن از هر قوم و ملیت و منطقة پاکستان یک نماینده به زبان محلى شعر بسراید. سایر نمایندگان از تمام پاکستان به زبان محلى خویش شعر سرودند و من چون مطلبى در زمینه شعر بلوچى در اختیار نداشتم، نتوانستم چیز قابل توجهى ارائه دهم، بعد از آن روز جداً تصمیم گرفتم که به زبان بلوچى شعر بسرایم.

” ” اشعارى را که قبل از استقلال پاکستان سروده بود جمع آورى نموده و تحت عنوان مجموعه شعر “گلبانگ” در سال 1951 میلادی چاپ و منتشر کرد.

میرگلخان تحصیلات ابتدایی خود را تا پایه چهارم در روستای زادگاهش دنبال کرد. سپس برای ادامه تحصیلات به مدرسه دولتی سندمن (Sandeman) کویته رفت. پس از گذراندن آزمون‌های مقدماتی او به لاهور رفت تا در کالج اسلامیه لاهور تحصیلاتش را پی گیری کند. در دومین سال حضور در آنجا براثر رفتن تکه‌ای ذغال سنگ به چشمش مجبور شد تحصیل را رها کرده و به کویته باز گردد.

خدمات ادبی

میرگلخان شعرهایی به زبان انگلیسی، اردو، بلوچی، براهویی و فارسی سروده است. بیشتر اشعار او به زبان بلوچی هستند. بیشتر اشعار اردو گلخان بین سال‌‌های ۱۹۳۳ تا ۱۹۵۰ نوشته شده‌اند که به صورت مجموعه مستقل هیچگاه منتشر نشدند.

اشعار گلخان بیشتر با درون مایه انقلابی و ضد استعماری سروده شده اند. شعر او منعکس کننده روح مترقی او و عقاید سوسیالیستی است. میرگلخان بسیار با شکاف طبقاتی که آن زمان وجود داشت مخالف بود. اشعار او نشانگر عدم علاقه او به تفاخر ثروتمندان به فقرا بود.

نویسنده : میرگل خان نصیر

بازگردان : ملک قادری

کتاب شناسی

تاریخ بلوچستان

برای خواندن این کتاب به لینک زیر کلیک کنید

تاریخ تصحیح شده گل خان نصیر

• گلبانگ (۱۹۵۱): اولین مجموعه شعر بلوچی

• تاریخ بلوچستان (۱۹۵۲)(اردو) جلد اول: شامل تحقیقات او درباره تاریخ بلوچستان

• تاریخ بلوچستان (۱۹۵۷) (اردو) جلد دوم: این جلد شامل ۱۵ فصل درباره تاریخ بلوچستان از خان خدادخان تا خان احمدیار خان تا ۱۹۵۵ است.

• داستان دوستین و شیرین (۱۹۶۴): یکی از بهترین کتب گلخان است. در این کتاب او شعر کلاسیک بلوچی دوستین و شیرین را نگاشته است. در مقدمه کتاب نویسنده پرآوازه آزات جمالدینی میرگلخان را بزرگترین شاعر بلوچی لقب داد.

• کوچ و بلوچ (۱۹۶۹): درباره استدلال منطقی گلخان درباره اثبات همریشه بودن بلوچ و براهویی است.

• گرند (۱۹۷۱): مجموعه اشعار

• بلوچستان کی سرحدی چهاب مار (۱۹۷۹): ترجمه اردو کتاب ژنرال دایر به نام مهاجمان سرحد

• سیناء کچگا (۱۹۸۰) ترجمه بلوچی اثر فیض احمد فیض

• شاه لطیف گوشیت (۱۹۸۳) ترجمه بخشی از اشعار شاه عبدالطیف بهاتی

• گل گال (۱۹۹۳) نهمین دفتر شعر

• شنبلاک (۱۹۹۶) دهمین دفتر شعر که شامل ترجمه اردو برخی اشعار توسط خود شاعر است

این دو کتاب آخر بعد از مرگ او جمع آوری و منتشر شدند.