کشف دو ویروس «به‌‌هم چسبیده» برای اولین بار در تاریخ میکروبیولوژی

دانشمندان با استفاده از میکروسکوپ فوق‌پیشرفته اشعه‌الکترونی موفق شدند برای اولین بار پدیده ویروس‌های به‌هم‌ چسبیده را مشاهده کنند. این اکتشاف نشان داد که دو ویروس مختلف می‌توانند همزیستی مداوم داشته باشند و با هم تکامل یابند.

این دو ویروس باکتری‌ها را آلوده می‌کنند، و به عنوان «باکتریوفاژ» یا به سادگی «فاژ» شناخته می‌شوند. ویروس کوچکتر، که با رنگ بنفش نشان داده شده است، یک «ویروس قمری» است. این ویروس با کمک «ویروس یاری‌گر»، که در تصویر با رنگ آبی نشان داده شده است، باکتری‌ها را آلوده می‌کند و درون آنها تقسیم سلولی می‌یابد.

ویروس‌های قمری برای تکثیر سلول بنیادی یا «دی‌اِن‌اِی» خود پس از نفوذ به باکتری‌ها، محتاج ویروس‌های یاری‌گر هستند. بدین منظور، قمر و یاری‌گر نیاز دارند که باکتری مشابهی را به‌طور همزمان آلوده کنند. به همین دلیل است که برخی ویروس‌ها به یکدیگر نزدیک شده و با هم زندگی می‌کنند.

تصویربرداری جدیدی که توسط میکروسکوپ فوق‌پیشرفته انجام شد، اولین تصویر از دو ویروس قمری و یاری‌گر را ارائه داد که به هم متصل شده‌اند. این دو ویروس در ناحیه «گردن»، یعنی جایی که پوسته بیرونی ویروس یاری‌گر به دم آن وصل می‌شود، به همدیگر چسبیده‌اند.

محققان ژنوم این باکتریوفاژها و همچنین میزبان‌های باکتریایی آنها را تجزیه و تحلیل کردند، و متوجه شدند که ویروس‌های قمری دارای ژن‌هایی هستند که پوسته پروتئینی بیرونی آنها را تولید می‌کنند.

با این وجود، این باکتریوفاژها ژن‌های کلیدی مورد نیاز برای تکثیر خود درون سلول‌های باکتریایی را ندارند. دلیل اصلی چسبیدن ویروس قمری به ویروس یاری‌گر نیز همین است، که به قدرت تکثیر این باکتریوفاژ نیاز دارد.

پژوهشگران می‌گویند کشف جدید این پتانسیل را دارد که به برخی پرسش‌های بنیادی پاسخ دهد، و در عین حال پرسش‌های جدیدی مطرح کند مبنی بر اینکه باکتریوفاژها چگونه به هم می‌چسبند و چگونه به شکل دوتایی تکامل پیدا می‌کنند.